Jeśli cierpisz na przewlekłe biegunki, zaparcia, bóle brzucha, lub wzdęcia dieta eliminacyjna może pomóc określić, czy objawy te są spowodowane przez wrażliwość na pokarmy. Dowiedz się, jak bezpiecznie i efektywnie korzystać z diet eliminacyjnych, a także jak prowadzić dziennik żywieniowy; zapoznaj się też z wynikami nowych badań lekarskich.
Diety eliminacyjne
Dieta eliminacyjna to narzędzie wykorzystywane przez lekarzy w celu potwierdzenia wyników badania alergologicznego. Diety eliminacyjne są także popularne w medycynie alternatywnej, stosuje się je w wielu przypadkach: od zapalenia stawów do zespołu jelita drażliwego.
Pomimo, że diety eliminacyjne to tak duża część leczenia alergii pokarmowych, nie przeprowadzono wiele badań, aby sprawdzić, jak dokładnie działają. Analiza Cochrane’a w 2010 roku dziewięciu badań wykazała, że diety eliminacyjne same w sobie, bez przeprowadzania testów alergologicznych, nie poprawiło stanu osób z egzemą. Jedno z badań wykazało, że stan dzieci z egzemą, które miały pozytywny wynik testu na alergię na jajka, uległ poprawie podczas stosowania diety wolnej od jaj.
Istnieją dowody na to, że długoterminowe diety eliminacyjne mogą w rzeczywistości zwiększyć reakcję alergiczną organizmu na żywność. Badania wykonane na Uniwersytecie Johns Hopkins wykazały, że dzieci, które były uczulone na orzeszki ziemne, ale które wyeliminowały orzechy ze swojej diety, miały nawroty alergii ze wzmożoną siłą.
Pamiętaj: Jeśli masz klasyczne objawy alergii pokarmowych, takie jak: pokrzywka, obrzęk warg i języka, lub anafilaksja (reakcja alergiczna typu natychmiastowego), wszelkie ponowne wprowadzanie pokarmów do diety powinno być wykonywane pod nadzorem lekarza.
Dieta eliminacyjna krok po kroku
1. Na dwa tygodnie, całkowicie wyeliminuj z diety te pokarmy, które podejrzewasz, że mają na ciebie działanie uczulające. Jedz proste potrawy, które można przygotować samemu, aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia krzyżowego*. Na przykład, jeśli eliminujesz soję, jedz świeże owoce, warzywa i mięso, a nie żywność w opakowaniach lub przygotowaną w restauracji.
2. Śledź swój stan – czy się poprawia? Jeśli się nie poprawia, wtedy jedzenie, które było eliminowane najprawdopodobniej nie jest problemem.
3. Jeśli twój stan się poprawił, ponownie wprowadź wyeliminowaną żywność do swojej diety w najbardziej podstawowej postaci, aby sprawdzić, czy pojawi się reakcja alergiczna. W przypadku soi, dobrym pomysłem będzie zastąpienie sosu sojowego bądź pokarmów wieloskładnikowych, soją zwyczajną. Niektórzy ludzie cierpiący na celiakię (nietolerancję glutenu) są tak podatni na gluten, że mogą reagować na gluten w warzywach lub nawet na produktach ze znakiem „wolne od glutenu”.
4. Jeśli objawy się nasilają po zjedzeniu jakichś pokarmów, spróbuj znów eliminacji i ponownego wprowadzania jakiegoś pokarmu do diety w celu potwierdzenia wyników. Możliwe, że pierwszy raz był przypadkiem. Na przykład, być może jedzenie, które wykorzystałeś było zbyt tłuste i rozstroiło twój żołądek, ale może być tolerowane w innej formie.
Dziennik żywieniowy
Dziennik żywieniowy może pomóc diecie eliminacyjnej być bardziej dokładną i skuteczną. Śledzenie spożywanych pokarmów i objawów pozwala znaleźć wzór. Może także pomóc w identyfikacji potencjalnych źródeł zanieczyszczenia krzyżowego lub innych pokarmów, które mogą przyczyniać się do objawów.
Jak prowadzić dziennik żywieniowy
1. Zaopatrz się w notatnik, w którym można zapisywać wszystko, co jesz podczas każdego posiłku. Spróbuj zapisać główne składniki spożywanych pokarmów , np. samo wpisanie „gulasz”, nie będzie tak pomocne jak zapisanie „gulasz z wołowiny, ziemniaków, marchwi, z rozmarynem i czosnkiem”.
2. Przez cały dzień, zapisuj swoje objawy. Czy masz biegunkę? Kaszel? Katar? W jakim czasie objawy występują? Czy występują bezpośrednio po jedzeniu, czy dopiero po jakimś czasie? Jak ciężkie były? Jeśli masz objawy klasycznej alergii pokarmowej, jest to dobry moment, aby udać się do alergologa.
3. Po kilku tygodniach spójrz na swoje notatki. Może potrwać miesiąc lub więcej, zanim będziesz w stanie zobaczyć wzór. To może być niemożliwe, jeśli reagujesz na pokarm jedzony każdego dnia. Na przykład, jeśli codziennie jesz kanapkę z pszennym pieczywem, możesz nie dostrzec różnicy w objawach z dnia na dzień, nawet jeśli powoduje ono złe samopoczucie.
Badania lekarskie
Możesz myśleć, że twoje objawy nie są na tyle poważne, aby poddać się badaniom lekarskim, ale badania mogą pomóc w planowaniu diety eliminacyjnej, a nawet wykluczyć konieczność jej zastosowania. Nietolerancję laktozy i celiakię można teraz zdiagnozować za pomocą nieinwazyjnych testów, które mogą być wykonane w laboratorium.
Czasami badania mogą być niejednoznaczne i wymagają zastosowania diety eliminacyjnej. Jest możliwe, że będziesz miał pozytywny wynik testu alergii na jedzenie, ale nie będziesz miał reakcji alergicznej na tą żywność. Alergolodzy generalnie polecają ludziom, którzy nie mieli ciężkich reakcji alergicznych na jakiś pokarm, wyeliminowanie go z diety, a następnie ponowne wprowadzenie go do niej.
Badania lekarskie mogą również określić, czy objawy są spowodowane przez coś innego niż tylko żywność. Kamienie żółciowe mogą powodować biegunkę i bóle brzucha. Gastrolog pomoże ci poskładać wszystkie elementy układanki i dowiedzieć się jakie są przyczyny bólu.
Dieta eliminacyjna kilkuproduktowa czy dieta oczyszczająca
Niektórzy praktycy medycyny alternatywnej polecają poszczenie przez dłuższy czas lub diety żywieniowe, składające się zaledwie z kilku grup żywności jako metody określania wrażliwości na pokarmy. Niektóre diety są ograniczane do produktów, które w szczególności uważa się za „antyalergiczne”, choć możliwe jest uczulenie na niemal każdy pokarm. Inni ograniczają się do jednej lub dwóch grup – np. tylko owoców i warzyw.
Należy zachować ostrożność podczas eliminacji pokarmów z diety. Zmniejszenie liczby spożywanych pokarmów może prowadzić do nieprawidłowego odżywiania, zwłaszcza u dzieci.
* Biologiczne zanieczyszczenie krzyżowe (cross-contamination) – to zanieczyszczenie mikrobiologiczne materiału lub produktu innym materiałem lub produktem. Biologiczne zanieczyszczenia krzyżowe następują wskutek bezpośredniego kontaktu zanieczyszczonego „przedmiotu” z „przedmiotem” mikrobiologicznie właściwym. Przedmiotami owymi mogą być ludzie, sprzęty i naczynia kuchenne, artykuły żywnościowe, blaty robocze, a nawet strefy, w których znajdują się produkty spożywcze (źródło: http://www.dolceta.eu/).
Tłumaczenie i korekta: Monika Wosztyl
http://www.dietamedic.pl/dieta-eliminacyjna-w-alergiach-pokarmowych/
Tłumaczenie i korekta: Monika Wosztyl
monikatranslator 